Beren - voorzorgen en wat moet je doen?

Het is een bekend grapje: het enige dat je hoeft te doen als een beer achter je aan zit, is de zwakste in de groep kiezen en die een knietje te geven. In werkelijkheid zou dat natuurlijk super onvriendelijk zijn....dus op deze pagina een uitleg over wat je kunt doen. We gaan wat dieper in op voorbereiding, wat te doen als je een beer tegenkomt en hoe je je dan moet gedragen. 

Disclaimer: elke beer-encounter is natuurlijk anders. Afhankelijk van de omstandigheden kan een beer anders reageren dan normaal. De op deze pagina genoemde voorzorgen zijn normaalgesproken afdoende. 

Zwarte beer of Grizzly?

Het belangrijkste om te weten is of je te maken hebt met een zwarte beer of een grizzly-beer. IJsberen laten we op deze pagina buiten beschouwing. 

Hoe herken je een zwarte beer?

Het grootste probleem bij het identificeren van een zwarte beer is dat ze niet per se zwart zijn. Er zijn bruine en witte zwarte beren, dus de kleur is niet helemaal waar je op moet letten. 

Een zwarte beer kan 1.9 meter lang worden en weegt maximaal zo'n 270 kilo. Vrouwtjes zijn lichter met 180 kilo. Zwarte beren zijn goede klimmers. In tegenstelling tot tekenfilmpjes is het in een boom klimmen dus geen goede oplossing om een zwarte beer te ontlopen.

Een zwarte beer is een omnivoor en eet zowel planten als insecten als vissen en kleine dieren. Beren leven vooral in beboste gebieden tot een hoogte van ongeveer 2100 meter.

Een zwarte beer herken je vooral aan:

• Geen uitgesproken bult op de rug
• Profiel van het gezicht
• Lengte van de klauwen

Grizzlyberen zijn in een groot deel van de Verenigde Staten en Canada uitgestorven. De gebieden waar je wel een grizzly tegen kunt komen zijn:

Alaska, West-Canada, Yukon, Manitoba, Idaho, Montana, Washington en Wyoming. In Californië en andere gebieden komt vrijwel uitsluitend de zwarte beer voor. Zelfs in het bergachtige Colorado is sinds 2010 geen grizzly-beer meer waargenomen. Zwarte beren zijn er echter veel te vinden. 

Bovenstaande beer werd door onze reisbegeleider gespot tijdens een rondreis door het noorden van de VS en Canada. 

Hoe herken je een grizzly beer

Een Grizzly heeft een kenmerkende "hump" op de rug. Deze bult is bijna de enige manier om een grizzly echt te onderscheiden. In gedrag zijn grizzly's en zwarte beren wel anders. 

Waar de zwarte beer meer neigt naar een dieet dat past bij een herbivoor is een grizzly-beer veel meer gericht op het eten van vlees. Grizzly-beren zijn over het algemeen iets groter, maar dat is in de praktijk niet altijd makkelijk te zien. 

De klauwen van een grizzly zijn aanzienlijk langer dan die van zwarte beren, maar ook hier geldt dat je dat niet altijd goed kunt zien. Als je voetsporen hebt kunnen zien: zwarte beren hebben aanzienlijk kleinere voetafdrukken dan een grizzly en de tenen staan dichter bij elkaar. 

Regels rondom beren

Houd er rekening mee dat er in zowel Canada als de VS regels gelden. Over het algemeen geldt dat je beren niet actief mag benaderen. Als je een beer ziet is het dus niet de bedoeling er naartoe te lopen om een selfie te maken met de betreffende beer. 

Op vrijwel alle plekken waar beren kunnen zijn geldt dat alle etenswaren en spullen met geur zoveel mogelijk opgeborgen moeten worden in metalen beer-proof containers. In de auto levert over het algemeen ook weinig problemen op, mits je zorgt dat er geen geurende producten open liggen. Beren hebben een enorm sterke reuk en jaarlijks worden honderden auto's opgengebroken door beren om op die manier voedsel te bemachtigen. Dat levert gedoe op bij het inleveren van de huurauto! 

Je zult regelmatig borden tegenkomen die je erop wijzen, met name in nationale parken. Keep bears wild is een belangrijke. Helaas worden beren die gewend raken aan menselijk eten dusdanig getriggerd dat er in de meeste gevallen geen andere oplossing is dan ze af te schieten, omdat ze dan ook een serieuze bedreiging kunnen zijn voor mensen. 

Een beer zal normaalgesproken niet zomaar actie naar mensen ondernemen. 

Voorzorgsmaatregelen mbt beren

• Maak geluid. Als je een hike doet is het van belang dat je in gebieden met slecht zicht rondom genoeg lawaai maakt om je aanwezigheid te laten merken. 
• Wees alert. Kijk om je heen en let op sporen en vreemde geuren. 
• Blijf bij elkaar. Groepen van 4 personen en groter hebben een significant lagere kans om gedoe met beren te krijgen. 
• Gebruik gemarkeerde paden. Dit geldt overigens altijd, zeker waar je het gebied niet kent. Beren zijn het meest actief bij zonsopgang en zonsondergang. 
• Koop bear spray en weet hoe je het moet gebruiken in geval van nood. In de winkel geven ze je met plezier toelichting. 

De kans dat je een vervelende beer tegenkomt is erg klein gelukkig. De meeste mensen die in de VS en Canada rondreizen willen juist graag beren zien. Logisch ook, want het zijn imposante verschijningen en een hoogtepunt van je reis. Wees alleen niet naief en bereid je voor als je langere hikes gaat maken in gebieden waar beren veel voorkomen. 

Oh oh, toch een beer op de weg!

Wat doe je als je toch een beer tegenkomt op een afstand die niet prettig is? We kunnen helaas alleen wat algemene adviezen geven. Elke situatie is anders en het is nooit 100% te voorspellen wat het gedrag van een beer is. Je moet dus proberen het hoofd zo koel mogelijk te houden. In het algemeen geldt:

• Blijf rustig. Je hartslag zal wel omhoog gaan, maar praat in een lage, kalme toon tegen de beer, ongeacht of de beer je gezien heeft of niet. Op die manier ben je niet direct een bedreiging voor een beer, maar zal deze normaalgesproken al weg gaan. 
• Loop zachtjes en beheerst achteruit. Draai je niet om en ga niet rennen. Wegrennen kan een aanval uitlokken. 
• Staar niet naar de beer. Het aanstaren is, net als bij honden en vele andere dieren een directe uitdaging. 
• Geef de beer de ruimte. Zorg dat de beer weg kan. Zorg dat je nooit tussen een beer en zijn voedsel of kleintjes komt. 

Als je aangevallen wordt of de beer je nadert:

• Ga niet rennen!
• Gebruik je bearspray als de beer dichterbij komt

Er zijn twee manieren waarop een beer kan aanvallen: defensief of ze zien je als prooi. In het eerste geval en de beer maakt contact met je: rol op je buik, bescherm de achterkant van je nek, blijf doodstil liggen. 

Achtervolgt een beer je en valt hij aan? Probeer te ontsnappen door in een auto, gebouw of in het slechtste geval in een boom te klimmen. Als je niet kunt ontsnappen en de beer valt je aan: gebruik je bearspray. Heb je dat niet, gebruik dan alles in je nabijheid om de beer te bevechten. Een moeilijke prooi heeft een grotere kans. 

Moet ik bang zijn?

Nee, totaal niet. Gemiddeld veroorzaken zwarte beren in de VS per jaar gemiddeld minder dan 1 dode. De meeste aanvallen die plaatsvinden zijn defensieve aanvallen. Toch is het raadzaam om je in te lezen en je voorzorgen te nemen.